Ct-scan

kleine niersteen van 2 mm, geblokkeerd net voor de blaas

De meeste nierstenen zijn te zien op een klassieke radiografische opname. Sommige stenen, die geen kalk bevatten, zijn echter niet te zien op een klassieke foto. Als een steen in de nier zit kan je hem zien met een echografie. Als de steen in de buurt van de blaas zit, en de blaas is gevuld, kan je de steen ook terugvinden. Met een echografie kan je echter veel moeilijker een steen terugvinden in de ureter. Met andere woorden: met een klassieke foto en een echografie kan je een niersteen zien maar je kan hem soms ook niet zien.

Daarom wordt bij vermoeden van een niersteen de laatste jaren onmiddellijk een CT-scan uitgevoerd. Op een CT-scan kan je immers elke niersteen zien. Of hij nu kalk bevat of niet. Of hij nu in de ureter zit of in de nier. Bij een patiënt met hevige pijn in de buik of de flank kunnen er immers nog andere oorzaken of ziektes gevonden worden. Als er op een CT-scan bijvoorbeeld een rupturerend aneurysma gezien wordt, kan er adequaat gereageerd worden. Met een klassieke foto en een echografie van de nieren zie je immers een rupturerend aneurysma niet. Er kan dan kostbare tijd verloren gaan.

Vroeger, toen CT-scan geen courant onderzoek was, werd er routinematig een IVP uitgevoerd. Intraveneuze pyelografie: de dokter spuit intraveneus contraststof in maakt vervolgens klassieke foto’s. De contraststof volgt de weg van de urine: vanuit de vene gaat de contraststof naar het hart, vanuit het hart wordt het veilig om nieren. De nieren filteren dit product uit de bloedbaan weg: de contraststof volgt zo de route van de urine. Als er een steen in de weg zit zal de urinestroom stoppen aan de steen. Je krijgt een stopbeeld. De contraststof stopt aan steen. Zo kan je ook stenen vinden die op een klassieke foto niet te zien zijn omdat ze geen kalk bevatten. Het IVP is echter in onbruik geraakt omdat in de westerse wereld het gebruik van een CT-scan erg courant geworden is.

Bij twijfel kan de radioloog ook bij een CT-scan contraststof inspuiten. De meeste dokters korten het woord contraststof in tot ‘contrast’. Dokters gebruiken eenmaal graag veel afkortingen.

Op deze CT-scan zie je een heel klein niersteentje van 2 mm groot. Dit steentje blokkeert de ureter op de plaats waar de ureter uitmondt in de blaas. Men noemt dit de vesico-ureterale junctie, afgekort VUJ. Met een klasseiek foto en echografie kan het gebeuren dat dergelijke kleine steentjes niet gezien worden.